دانشگاه آزاد اسلامی تهران شمال ، darush.abd@hotmail.com
چکیده: (7 مشاهده)
در تاریخ 28 شهریور 1402، جمهوری آذربایجان طی یک عملیات نظامیکوتاه مدت کنترل منطقه قرهباغ را که بیش از سه دهه تحت اداره حکومت خودخوانده آرتساخ و با حمایت ارمنستان قرار داشت، به دست گرفت. این تحولات منجر به مهاجرت بیش از 120 هزار نفر از جمعیت ارمنی منطقه به ارمنستان شد و از سوی برخی دولتها و نهادهای بینالمللی بهعنوان پاکسازی قومی و کوچ اجباری تفسیر شد. این پژوهش با هدف پاسخ به پرسش اصلی «آیا خروج ارامنه قرهباغ مصداق پاکسازی قومی از سوی دولت آذربایجان است یا خیر؟» و با رویکرد توصیفی ـ تحلیلی و روش کیفی انجام شده است. یافتههای تحقیق نشان میدهد که کوچ گسترده ارامنه عمدتاً ناشی از احساس ناامنی، ترس از سلطه نیروهای آذربایجانی و نگرانیهای روانی مرتبط با حضور نظامی است و شواهدی دال بر اجرای سیاستهای سازمانیافته برای کوچ اجباری، نسلکشی یا پاکسازی قومی توسط دولت یا ارتش آذربایجان مشاهده نمیشود. با وجود آنکه منطقه قرهباغ بر اساس اسناد و قطعنامههای بینالمللی بخشی از قلمرو آذربایجان محسوب میشود، دولت این کشور موظف است در چارچوب حقوق بینالملل، شرایط بازگشت امن، تضمین حقوق شهروندی و حمایت از ساکنان ارمنی را فراهم کند. نتایج پژوهش اهمیت رعایت حقوق بشر، اصل تمامیت ارضی و تعامل سازنده میان جوامع درگیری را در حل مناقشات قومی و منطقهای برجسته میسازد.
ABDOLLAHI D, SHAFIEE N, HAJIMINEH R. (2024). Azerbaijan's Capture of Karabakh: Legal and Political Dimensions of the Armenian Exodus. IPSJ. 4(3), 83-109. URL: http://ipsj.iauh.ac.ir/article-1-115-fa.html
عبدالهی داریوش، شفیعی نوذر، حاجی مینه رحمت.(1403). تصرف قره باغ توسط آذربایجان : ابعاد حقوقی و سیاسی کوچ ارامنه مطالعات سیاست بین الملل 4 (3) :109-83